|
To Πάνακτο είναι χωριό του νομού Βοιωτίας του δήμου Δερβενοχωρίων. Βρίσκεται στις βόρειες πλαγιές της Πάρνηθας, χτισμένο σε ένα μικρό οροπέδιο νότια της Πύλης, σε υψόμετρο 580 μέτρων. Ο πληθυσμός του είναι 102 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2001.
|
|
Ιστορία
Το Πάνακτο ήταν σημαντικό αρχαίο Αθηναϊκό οχυρό στην περιοχή της δυτικής Πάρνηθας. Έλεγχε μία από τις κύριες ορεινές διαβάσεις από την Αττική προς τη Βοιωτία. Την περίοδο του Πελοποννησιακού πολέμου, στη φάση του Αρχιδάμειου πολέμου, καταλήφθηκε από τους Σπαρτιάτες και τους Βοιωτούς, αλλά επιστράφηκε στους Αθηναίους το 421 π.Χ. καθώς ήταν ένας από τους βασικούς όρους της ειρήνης του Νικία.
Για τη θέση του υπήρξε διαμάχη μεταξύ των ιστορικών. Μία άποψη το συνδέει με το Γυφτόκαστρο που διασώζεται σε καλή κατάσταση στην περιοχή των Ελευθερών, αλλά η επικρατέστερη άποψη το τοποθετεί στην περιοχή του οροπεδίου των Δερβενοχωρίων ανάμεσα στα χωριά Πάνακτο και Πράσινο. Σε ανασκαφές που έγιναν στην περιοχή των Δερβενοχωρίων, κοντά στο χωριό Πράσινο, τη δεκαετία του 1980 βρέθηκε επιγραφή που ταυτίζει το αρχαίο φρούριο με τη θέση αυτή, δίνοντας λύση στη διαμάχη.
Πανακτία ονομαζόταν η περιοχή του οροπεδίου των Δερβενοχωρίων από τους αρχαίους χρόνους μέχρι τα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Από τα αρχαία χρόνια μέχρι τα πρώτα χρόνια της Ρωμαϊκής κυριαρχίας, ανήκε στην Αθήνα. Με την Ρωμαϊκή κυριαρχία προσαρτήθηκε στην ευρύτερη περιοχή της αρχαίας Τανάγρας. Το οροπέδιο με το κάστρο της Πανάκτου, υπήρξε αιτία διαμάχης για την επικράτηση μεταξύ Αθηνών και Θηβών για πολλούς αιώνες και το 420 π.Χ. με δόλο το κατέλαβαν οι Θηβαίοι και κατέστρεψαν το κάστρο.
Τα Δερβενοχώρια ακολούθησαν τη τύχη της Βοιωτίας σε όλους τους ιστορικούς χρόνους, Ελληνιστικούς, Ρωμαϊκούς, Βυζαντινούς, Ενετικούς, Φραγκικούς και Καταλανικούς.
Στην εποχή των Καταλανών 1382 με πρωτοβουλία του Καταλανού διευθυντή Ραμόν ντε Βιλανόβα, εποικίστηκε η περιοχή με αρβανίτες.
Το 1460 στην Βοιωτία και τα Δερβενοχώρια κυριάρχησαν οι Οθωμανοί.
Τα Δερβενοχώρια ήταν η μοναδική περιοχή, που κατάφερε ύστερα από σκληρές συγκρούσεις με τους Τούρκους, να πετύχει από τον Σουλτάνο καθεστώς αυτονομίας και Αυτοδιοίκησης, προνόμιο μοναδικό στον Ελληνικό χώρο, γι' αυτό και τα Δερβενοχώρια ονομάστηκαν Ελευθεροχώρια.
Η χαρισματική φυσιογνωμία που δέσποσε όχι μόνο στα Δερβενοχώρια αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της Στερεάς Ελλάδας, ήταν ο Αθανάσιος Σκουρτανιώτης 1793-1825. Είχε μυηθεί στην Φιλική Εταιρεία. Πολιτικός και Στρατιωτικός Διοικητής της αυτονόμου περιοχής, στις 10 Απριλίου 1821 υψώνει την σημαία της Επαναστάσεως εκ πρώτων οπλαρχηγών Ρούμελης και την 26ην Απριλίου μετά των οπλαρχηγών Κων. Σκουρτανιώτη, Γεωργίου Σκουρτανιώτη, Κων/νου Βόγγλη, Γεωργίου Γκέλη και Χατζημελετίου Βασιλείου εκ Φυλής, υπό την αρχηγία του Δήμου Αντωνίου, απελευθέρωσαν την Αθήνα και απέκλεισαν τους Τούρκους στην Ακρόπολη. Μέσα Ιουνίου μάχεται στα στενά της Κάζας μαζί με τον Νικηταρά κατά του Τούρκου Πασά Ομέρ Βρυώνη. Τέλος Ιουνίου ο Σκουρτανιώτης μάχεται στα προ της Χαλκίδας στενά κατά της Τουρκικής στρατιάς του Μπερκόφ Σαλή και Ομέρ Πασά.
Την 25ην Ιουνίου παρά την θέση Ταμπούρι πύλης, μάχεται κατά των στρατευμάτων του Μεχμέτ Κιοσέ Πασά υπό του Κιαμήλ Μπέη με σημαντική (δύναμη;) των Δερβενοχωριτών.
Έλαβε ενεργό μέρος σε πολλές μάχες στην Αττικοβοιωτία και το δεύτερο και το τρίτο χρόνο του αγώνος και η συμβολή του στην απελευθέρωση με το βαθμό του Αντιστράτηγου ήταν καταφανής.
Άφησε τη τελευταία του πνοή στο ολοκαύτωμα του Μαυροματίου Θηβών την 26ην Οκτωβρίου 1825.
Τον Στρατηγό, διαδέχθηκε ο μικρότερος αδελφός του Γεώργιος Σκουρτανιώτης, ο οποίος αναδειχθηκε άξιος και εφάμιλλός του.Έλαβε ενεργό μέρος σε πολλές μάχες υπό τον Καραϊσκάκη, Κριεζώτη και Υψηλάντη στο Παλιό Φάληρο, Μαρτίνο, Μεσοβούνι Χαλκίδας και στην ιστορική μάχη της Πέτρας μαζί με τον Υψηλάντη, Κριεζώτη, Διοβουνιώτη, μάχη που σφράγισε το τέλος του πολέμου το 1829.
Φωτογραφίες
Πάνακτο
Τοπικές Επιχειρήσεις
Υπηρεσίες Εστίασης
  |
Οικογενειακή ταβέρνα Κρουσταλένια Τηλ.: 22630 31078 |
